GPT Nedir Özellikleri Nelerdir?
GPT Nedir Özellikleri Nelerdir? GUID Bölüm Tablosu’nun kısaltması olan GPT, UEFI standardının bir parçasıdır. MBR bölümlemeye göre çok daha gelişmiş ve esnek bir mekanizmaya sahiptir. Aslanda GPT için MBR diskteki sınırlamaları ortadan kaldırmak için tasarlanmıştır diyebiliriz.
MBR 2 TB disk alanı ve en fazla 4 birincil bölüm ile sınırlı iken GPT ile bu sınırlar kaldırılmıştır. Teorik olarak bölüm sınırı yoktur ve 9.44 ZB gibi boyutları desteklediği düşünülmektedir. Windows işletim sistemlerinin her bir disk bölümü için en yüksek değeri 256 TB ile sınırlandırmıştır. Buradan da anlaşılacağı gibi her şey işletim sistemine bağlıdır. Örnek verecek olursak Windows işletim sistemi GPT disklerde 128 adete kadar bölüm oluşturulmasına izin verir. Ayrıca bu sayede genişletilebilir bölümler uğraşmanıza gerek kalmamatadır.
Resim 1’de yer alan örnek diyagrama göre anlatıma devam edeceğiz. GPT disklerde başta ve sonda olmak üzere iki header bulunmaktadır. Bu dizilim GPT ile bölümlenmiş disk ile MBR bölümlenmiş disk arasındaki en önemli farklardan biridir. GPT yedek header’ı (Backup GUID Partition) en sonda depoladığı için ana header arızaların ise diskin kurtarılması daha kolay olur. Bu durum GPT diski MBR‘ye göre daha avantajlı ve kullanışlı hale getirmektedir.
Resim 1’deki dikkat çekici detaylardan biriside en başta bulunan Proctive MBR bölümüdür. Bu bölüm klasik BIOS tabanlı sistemlerde GPT disklerin çalışması sağlar. Ayrıca GPT disklerin tanımlı olmadığı disk araçlarının, GPT diskleri yanlış tanımlayıp üzerine yazmalarını engeller. Sonuç olarak bu özellik GPT disklerin eski sistemlerle uyumlu çalışmasını ve diskin zarar görmesini engellemektedir.
GPT Önyükleme Nasıl Çalışır?
İşletim sistemleri GPT disklerde klasik BIOS yerine UEFI tarafından önyükleme yapılmaktadır.
UEFI önyükleme dosyalarını bir dizinde saklar. Buda UEFI’nin kendi çoklu önyükleyicisinin olduğu anlamına gelir. Ayrıca bu durum onun algılanmasını ve yüklenmesini çok hızlı bir hale getirir.
UEFI’den GPT diskin önyüklemesi şu şekilde gerçekleşir;
- Bilgisayarınızı açtığınızda ilk önce donanım kontrolünü yapar.
- Ardından UEFI standart yazılımı yükler.
- Üretici yazılımı, UEFI uygulamalarının hangi sürücü ve bölümlerden önyükleyeceğini belirleyen bir önyükleme yöneticisi yükler.
- Daha sonra üretici yazılımı, bir UEFI önyükleme uygulaması başlatır.
GPT Özellikleri Nelerdir?
- Disk bölümleme sınırlarını ortadan kaldırır. İşletim sistemi ve dosya sistemi desteklediği sayıda bölümleme yapmaya izin verir.
- GUID bölümleme tablosu kullanır. Bu sayede her bölüme kendine özel benzersiz bir ad tanımlama yapar.
- UEFI standardının bir parçasıdır.
- Klasik BIOS ve GPT diski tanımayan sistemler için uyumluluk özelliği bulunmaktadır. Ayrıca diskin yanlış kullanılıp bozulmasının önüne geçmiş olur.
- Esnek bir yapıya sahiptir. Bu sayede birçok sistem ve çalışma düzenine uyum sağlar.
- Bölüm oluşturma sınırı olmadığı için kullanıcılara bölüm oluşturmada zorluklar çıkarmaz.
- MBR bölümlemeye göre daha güvenlidir. Bölümlendirmede kendisine iki header oluşturur. Bu sayede ana header arızalandığında yedek header sayesinde disk kurtarma daha kolay olmaktadır.
- Sürekli bilgi kontrolü sayesinde daha güvenli bir yapıya sahiptir.
- Windows GPT sürücüsünde 128 bölüme kadar izin verir. Ayrıca bu bölümleri oluştururken genişletilmiş bölüm oluşturmaya ihtiyaç duymazsınız.
GPT esnek, güvenli, hızlı ve daha birçok özelliği ile en kullanışlı bölümleme sistemidir.